الحاق دانشکده کشاورزی به دانشگاه تهران

در 16 اسفند 1324 امیر اعلایی وزیر کشاورزی وقت، در هیأت وزیران پیوستن دانشکده کشاورزی به دانشگاه تهران را به تصویب رسانید در روز یکشنبه 12 آبان 1325 دانشکده کشاورزی به وسیله دکتر علی اکبر سیاسی رئیس وقت دانشگاه تهران گشایش یافت.(سند امضا شده ای در این زمینه در روابط عمومی موجود است). به موجب تصویب هیأت دولت، دانشگاه تهران از آغاز سال 1325 نظارت کامل بر وضع تحصیلی، مالی و اداری دانشکده کشاورزی را بر عهده گرفت.در تابستان همان سال اساسنامه برنامه های آموزشی تازه ای برای دانشکده کشاورزی نوشته شد که از سوی شورای دانشگاه تهران تصویب شد و به مرحله اجرا درآمد. در این زمان دبیرستان کشاورزی نیز به فعالیت خود پایان داد و منحل شد.در 26 فروردین 1326 قانون الحاق دانشکده کشاورزی به دانشگاه تهران به طور رسمی از تصویب مجلس شورای ملی وقت گذشت. تحولات دانشکده پس از پیوستن به دانشگاه تهران در سال 1325 مسئولیت اداره دانشکده کشاورزی و بنگاه های تابعه آن که در واقع همان آزمایشگاه ها ی دانشکده بود، از سوی رئیس وقت دانشگاه تهران ( دکتر علی اکبر سیاسی) به عهده حسین گونیلی ، به عنوان سرپرست دانشکده واگذار شد. وی مدتی نیز عهده دار ریاست کتابخانه مرکزی دانشکده کشاورزی بوده است. او در مدت کوتاه تصدی خود، کوشش های فراوانی برای اصلاح و بهبود نظام آموزشی، اداری و شبانه روزی دانشکده به کار برد.از آنجایی که برابر مقررا دانشگاه تهران ضروری بود تا ریاست دانشکده با رأی گیری استادان دانشکده برگزیده شود، برای گزینش رئیس دانشکده اقدام شد و بنا سنت دانشگاهی در نخستین نشست شورای دانشکده کشاورزی که در سال 1325 تشکیل شد دکتر تقی بهرامی استاد دامپروری دانشکده به مقام ریاست دانشکده برگزیده شد. در سال 1325 یعنی نخستین سال پیوستن دانشکده به دانشگاه تهران شمار اعضای هیأت علمی،فنی و اداری دانشکده 27 نفر بود. در سال 1355 یعنی پس از گذشت 30 سال فعالیت، شماراعضای هیأت علمی ان به 123 نفر در مرتبه های مختلف دانشگاهی(استاد، دانشیار، استادیار و مربی) رسید.در این 30 سال، نه دوره مدیریت به ریاست دانشکده به ترتیب ذیل صورت گرفت و برنامه ها و طرح های زیادی در جهت توسعه دانشکده چه از لحاظ افزایش شمار دانشجویان و چه از لحاظ بالارفتن کیفیت آموزش و پژوهش انجام شد.


دکتر تقی بهرامی ( 1324 تا 1326 )

دکتر غلام عباس دواچی ( 1326 تا پایان 1328 )

مرحوم مهندس منصور عطایی ( 1329 تا 1332 ) (مرداد 1332 تا 1335 به عنوان کفیل)

دکتر محمد حسن مهدوی اردبیلی (1336 تا 1342 )

مهندس ابراهیم ریاحی (1342 تا 1345 )

دکتر غلام عباس دواچی ـ برای دومین بار ـ (1345 تا 1351)

دکتر اصغر حسنین (1351 تا 1353)

دکتر علی افقهی (1353 تا 1355 )


اعضای نخستین شورای دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران عبارت بودند از: 1ـ دکتر تقی بهرامی، مدرس دامپروری 2 ـ مهندس منصور عطایی، مدرس زراعت و اصلاح گیاهان 3 ـ دکتر غلام عباس دواچی، مدرس دفع آفات گیاهی 4 ـ مهندس قدرت الله فرزانه، مدرس آبیاری و مهندسی زراعی 5ـ دکتر محمد منجمی، مدرس فیزیک و هواشناسی (وی از شاگردان مادام کوری بوده است) 6ـ دکتر احمد هومن، مدرس حقوق و اقتصاد روستایی 7ـ دکتر اسماعیل فیلسوفی، مدرس مکانیک و ماشین های کشاورزی 8ـ دکتر عزت الله خبیری، مدرس بیماری های گیاهی 9ـ دکتر اسماعیل زاهدی ، مدرس گیاه شناسی 10ـ دکتر جلال افشار، مدرس جانورشناسی و حشره شناسی 11ـ مهندس رضا گریست، مدرس بیولوژی و ژنتیک 12ـ مهندس کریم ساعی، مدرس جنگل و مرتع 13ـ مهندس حسن شیبانی، مدرس باغبانی و گلکاری 14ـ مهندس جعفر فلاحی، سرپرست عملیات کشاورزی 15ـ مهندس غلامحسین زیرک زاهدی،گیاه شناسی و هواشناسی.


شمار دانشجویان ورودی در سال های نخست الحاق دانشکده کشاورزی به دانشگاه تهران از 15 تا 35 نفر متغییر بود که با کنکور اختصاصی گزینش می شدند. شمار دانشجویان تا سال 1333 بین 100 تا 300 نفر نوسان داشته است. این شمار در سال های بعد به 850 نفر در دوره لیسانس افزایش یافته است. پس از استعفای دکتر بهرامی، دکتر غلام عباس دواچی استاد دفع آفات گیاهی طی سال های 1326 تا پایان 1328 عهده دار ریاست دانشکده شده است. با کوشش های دکتر دواچی، رشته های تکمیلی دفع آفات، جنگل و مهندسی زراعی تشکیل شده و برای نخستین بار دانشکده موفق شد یک دوره متخصصان فوق لیسانس در رشته های مذکور تربیت کند.



دانشجویان به اتفاق آقایان دکتر جلال افشار و مهندس منصور عطایی در سال 1339 در جلوی ساختمان اداری فعلی پردیس


در سال 1332 تا 1335، مرحوم دکتر محمدحسن مهدوی اردبیلی که تا آن هنگام معاون منصور عطایی بود به عنوان کفیل (سرپرست)، مسئولیت اداره دانشکده کشاورزی را به عهده گرفت و سپس از سال 1336 تا 1342 سه بار توسط شورای دانشکده به سمت ریاست دانشکده برگزیده شد.

وی در این مدت خدمات بسیار ارزنده ای به دانشکده کشاورزی ارائه داد. او در دوره معاونت دانشکده نظام شبانه روزی دانشجویان را که وضع قابل قبولی نداشت برچید،زیرا وی بر این باور بود که نظام شبانه روزی،همه بودجه دانشکده را می بلعد و با ادامه این وضع گسترش و پیشرفت دانشکده امکان پذیر نیست. از اقدامات مهم ایشان این بود که هرسال 35 بورس تحصیلی داخلی به 35 نفر اول دانشجویان پذیرفته شده در کنکور دانشکده کشاورزی اعطا می کرد که پس از برچیده شدن شبانه روزی به اجرا درآمد. با این تدبیر رقابت منطقی جالب توجهی را در بین دانشجویان در امر تحصیل پدید آورد.

لوله کشی اب آشامیدنی دانشکده، احداث آزمایشگاه های پیشرفته و تجهیزات آنها، آسفالت خیابان ها و افزایش شمار دانشجویان، فراهم کردن شرایط برای تحصیل دختران و احداث خوابگاه برای دختران و پسران از جمله خدمات وی به شمار می آید که با آن اقدامات چهره دانشکده دگرگون شد.دکتر مهدوی در آخر آذرماه 1342 پس از نزدیک به 12 سال خدمت، از مدیریت دانشکده استعفا و بنا به دلایلی در سال 1348 به دانشگاه جندی شاپور اهواز تبعید شد و تاپیروزی انقلاب در انجا بود و بازنشسته شد. دوره تحصیل در دانشکده کشاورزی تا سال 1334 – 1333 سه سال بود. در این مدت دانشجویان برای بدست آوردن دانشنامه لیسانس مهندسی کشاورزی در یک رشته کشاورزی عمومی آموزش می دیدند و درس های نظری و عملی برای آنان یکسان و اجباری بود. از سال 1334 دوره آموزشی دانشکده به چهار سال افزایش یافت که در سال های اول و دوم دروس عمومی و پایه علوم کشاورزی و در سال های سوم و چهارم در یکی از رشته های تخصصی(زراعت، باغبانی، آبیاری و آبادانی، جنگل، ماشینهای کشاورزی و دفع آفات گیاهی) به تحصیل مشغول می شدند و پس از فراغت از تحصیل گواهینامه مهندسی کشاورزی ـ فوق لیسانس دریافت می کردند.

این اتفاق پس از عقد قرارداد با دانشگاه یوتا آمریکا روی داد و مقرر شد به سبک دانشگاه های آمریکا دوره لیسانس از سه سال به چهار سال افزایش و برای آنکه این دوره با دوره های پیش تفاوت داشته باشد به دانش آموختگان با گذراندن حدود 180 واحد درسی نظری و عملی،سه دوره عملیات کشاورزی تابستانه (کارورزی) همراه با پایان نامه عنوان مهندسی کشاورزی ـ فوق لیسانس داده شود. دکتر مهدوی اردبیلی در دوران ریاست خود از سال 1336 تا 1342 پس از بستن قرارداد مهم و همکاری های علمی با دانشگاه یوتا آمریکا، در احداث ساختمان های پیشرفته، تأسیسات جدید، ایجاد آزمایشگاه های تازه و تجهیز آن ها گام های بلندی برداشت.این قرارداد که در سال 1336 بین دانشگاه یوتا و دانشکده کشاورزی در سطح مقامات مسئول کشوری منعقد شده بود، امکانات زیادی را در گسترش و دگرگونی دانشکده کشاورزی به وجود آورده بود که دکتر مهدوی اردبیلی از این موقعیت برای رشد و توسعه علمی و فنی دانشکده کشاورزی به نحو مطلوب بهره گرفت. در مهرماه سال 1342 نظام آموزشی دانشکده به گونه ای بنیادی دگرگون شد و به نظام واحدی تغییر یافت.

در این زمان دوره مهندسی لیسانس چهار سال شد و دوره های فوق لیسانس نیز تأسیس گردید. در سال 1342 پس از کناره گیری دکتر مهدوی اردبیلی از پست ریاست، مهند س ابراهیم ریاحی ( از رشته صنایع غذایی و لبنیات سازی) به ریاست دانشکده کشاورزی برگزیده شد. در زمان وی برنامه تحصیلی جدید هفت ساله دانشکده کشاورزی شامل دوره های مهندسی لیسانس چهار سال، مهندسی فوق لیسانس یک سال و دکترا، دوسال به تصویب رسید. برای پذیرفته شدن دانشجویان به دوره فوق لیسانس، برابر آیین نامه آموزشی جدید داشتن معدل کمینه 3 در نظام جدید یا برابر 14 در نظام قدیم اجباری شد.در سال 1344 در اساس نامه تازه دانشکده کشاورزی چنین آمده است: « هدف از این تغییر نظام آموزشی تربیت متخصص در رشته های مختلف علوم کشاورزی، تکمیل پرسنل فنی مورد نیاز وزارت کشاورزی و دیگر مؤسسات دولتی به گونه ای بود که در زمینه تولیدات کشاورزی مؤثر باشند». تربیت مدیران فنی، کارشناسان مؤسسات، مزارع و کارخانه های صنایع کشاورزی، دکتر و فوق لیسانس در رشته های مختلف علوم کشاورزی از جمله هدف های آموزشی دانشکده می باشد.روش آموزش در دانشکده به صورت واحدی و نیم سال بود. در این زمان دانشکده کشاورزی از 12 گروه آموزشی زیر تشکیل شده بود.

1ـ آبیاری و آبادانی

2ـ اقتصاد کشاورزی

3ـ آگرونومی و کشاورزی عمومی

4ـ باغبانی

5ـ بیولوژی

6ـ جنگل

7ـ خاکشناسی

8ـ دامپروری

9ـ علوم پایه و فیزیک

10ـ صنایع کشاورزی

11ـ گیاه پزشکی

12ـ مکانیک و ماشین های کشاورزی

در سال 1345 دانشکده منابع طبیعی از دانشکده کشاورزی منتزع و اقای دکتر رضا حجازی به ریاست آن برگزیده شد. پس از مهندس ریاحی، از دیماه 1345 تا بهمن ماه 1351 بار دیگر دکتر غلام عباس دواچی بر خلاف رسم دیرین دانشگاه که با انتخابات برگزیده می شد؛ از طرف رئیس دانشگاه تهران به ریاست دانشکده کشاورزی برگزیده شد.دکتر اصغر حسنین (1351 تا 1353) و دکتر علی افقهی ( 1353 تا 1355) دکتر محمد شجاعی ( 1355 تا بهمن 1357) به ترتیب رؤسای دانشکده در سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده اند. در سال تحصیلی 1348-1347 در نظام آموزشی دانشکده بازنگری دیگری به عمل آمد و در نتیجه دوره های آموزشی فوق لیسانس براساس نظام آموزشی جدید در رشته های: آبیاری، آگرونومی، اقتصاد کشاورزی، گیاه پزشکی و صنایع کشاورزی بوجود آمد.

در سال تحصیلی 49-1348 در برنامه های آموزشی دوره کارشناسی تغییراتی داده شد به گونه ای که دانشجویانی که در رشته های تخصصی یازده گانه دوره لیسانس دانشکده آموزش می دیدند، بتوانند بنا به ذوق و علاقه خود، بیشترین استفاده را به صورت گزینشی برای مهارت بیشتر در رشته نخصصی خود بنمایند.

این رشته ها عبارت بودند از: آبیاری، اقتصاد کشاورزی، آگرونومی و کشاورزی عمومی، ‌خاکشناسی، دامپروری، صنایع کشاورزی، گیاه پزشکی، پرورش گیاهان نیمه گرمسیری، مکانیک ماشین های کشاورزی. در سال 1342 نام رشته دفع آفات نباتی به گیاه پزشکی تغییر یافت،واژه ای که برای نخستین بار در علوم کشاورزی ایران به کار گرفته شد و امروزه شامل حشره شناسی ( مرفولوژی، تشریح، فیزیولوژی، اکولوژی و اتولوژی) بند پایان زیان آور به ویژه کنه های گیاهی، جوندگان زیان آور کشاورزی و مسایل آنها، سموم کنترل آفات و بیماری های گیاهی، بیماری شناسی گیاهی ( عوامل بیماری زایی قارچی، ویروسی، باکتریایی و عوامل فیزیولوژی)، کنترل آفات و بیماری ها (کنترل بیولوژیک،ژنتیک و...) می باشد. در سال 1352بنابر نیاز به نیروی متخصص کشاورزی در کشور، دوره دکترای گیاه پزشکی شامل رشته های بیماری شناسی گیاهی و حشره شناسی کشاورزی تأسیس شد.

فعالیت های دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی تا سال 1357 به همین روال ادامه داشت تا انقلاب شکوهمند اسلامی در بهمن ماه 1357 به پیروزی رسید. با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و تغییرات بنیادی در کشور، دانشگاه ها نیز دچار دگرگونی اساسی در بخش های مختلف شدند. دانشکده کشاورزی که مجموعه ای کهن و بزرگ از دانشگاه تهران بود نیز در مسیر دگرگونی بنیادین گام برداشت.آغاز دوران انقلاب اسلامی را با دانشکده به تعبیر دیگر می توان آغاز سه ساله دوم پیوستن دانشکده به دانشگاه تهران لقب داد که در سایه نظام مقدس انقلاب اسلامی و در آینه آمار تغییرات بسیار شگرف و قابل ملاحظه ای را در پی داشت.

در سال های 1357 تا 1359 دکتر عزیز خرازی ریاست دانشکده را به عهده گرفت.پس از وی دکتر عباس شریفی تهرانی در سال 59 تا 60 عهده دار این مسئولیت خطیر شدند. وی دانش آموخته سال 1341 است که بعد ها به عنوان چهره ماندگار کشور برگزیده شدند. دکتر حسین فرداد در سال های 1360 تا 1363 ریاست دانشکده را عهده دار شد.پس از او دکتر جواد زاد در سال های 1363 تا 1367 رئیس دانشکده بود بار دیگر دکتر فرداد از سال 1367 تا 130عهده دار این مسئولیت شد.سپس دکترکاظم پوستینی در سال های 1370 تا 1374 مسئولیت دانشکده را به عهده گرفت.مرحوم زنده یاد دکتر مهریار صدر الاشرفی، هفتمین فردی بود که در دهه دوم انقلاب اسلامی عهده دار ریاست دانشکده شد و طی سال های 1374 تا 1376 برای پیشرفت دانشکده تلاش های زیادی نمود.

دکتر سیدرضا میرایی آشتیانی، استاد گروه علوم دامی نفر هشتم در ردیف رؤسای دانشکده پس از انقلاب بود که ریاست دانشکده را در سال های 1376 تا 1379 به عهده داشت و در زمان مرحوم دکتر صدرالاشرفی در پست سرپرست تحصیلات تکمیلی ایفای نقش می کرد. دکتر علیرضا طلایی، عضو هیأت علمی گروه باغبانی که معاونت وزارت کشاورزی را نیز در کارنامه خود دارد در سال های 1379 تا 1384در دو دوره به سمت ریاست دانشکده برگزیده شد. در دوره دوم ریاست وی که از 20/5/1383 آغاز شد، دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی در پی تغییرات ساختاری دانشگاه تهران، به پردیس کشاورزی و منابع طبیعی تبدیل شد.در سال 1384 دکتر عباسعلی زالی که در جمهوری اسلامی عهده دار مسئولیت های اجرایی مختلف در وزارت کشاورزی و نمایندگی مجلس شورای اسلامی بوده است، به ریاست پردیس برگزیده شد و تا سال 1387 که به افتخار بازنشستگی نائل آمد ، این مسئولیت را بر عهده داشت.


اسامی رؤسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر می باشد:


الف: دانشکده کشاورزی

1ـ دکتر عزیز خرازی پاکدل ( 21/12/57 تا 27/6/59)
2ـ دکتر عباس شریفی تهرانی ( 27/6/59 تا 2/10/60)
3ـ دکتر حسین فرداد (2/10/60 تا 14/3/1363)
4ـ‌ دکتر جواد زاد ( 14/3/63 تا 26/10/67)
5ـ دکتر حسین فرداد (26/10/67 تا 10/6/1370)
6ـ دکتر کاظم پوستینی ( 10/6/1370 تا 12/6/1374)
7 ـ دکتر مهریار صدرالاشرفی (2/6/1374 تا 10/10/1376)
8 ـ دکتر سید رضا میرایی آشتیانی (10/10/1376 تا 23/11/1379)
9 ـ دکتر علیرضا طلایی ( دو دوره متوالی از 23/11/1379 تا 30/8/1384)


ب : دانشکده منابع طبیعی ( از بدو تأسیس 1345)

1ـ دکتر رضا حجازی (1345 تا 1348)
2ـ دکتر عزیز اصلی ( 1348 تا 1355)
3ـ دکتر محمد رحمانی ( 1355 تا 1356)
4ـ دکتر فیروز نخجوانی (1356 تا 1357)
5ـ دکتر داوود پارسا پژوه ( 15/2/57 تا 1/8/63)
6ـ دکتر حسن احمدی (10/8/63 تا 30/5/72)
7ـ دکتر مهدی فائزی پور (30/5/72 تا 25/8/72)
8ـ دکتر داوود پارسا پژوه (25/8/72 تا 1/2/77)
9ـ دکتر علی نقی کریمی ( 1/2/77 تا 26/6/84)
10 ـ دکتر محمد جعفری (از 26/6/81 تا 1/4/84)
11ـ دکتر علی نقی کریمی (1/4/84 تا 10/4/87)
12 ـ دکتر علی سلاجقه (10/4/87 تا 1018/5/89)
13 ـ دکتر مهدی فائزی پور (18/5/89 تا ... )
14-دکتر محمد جعفری
15-دکتر حسین آذرنیوند


ج: ‌پردیس کشاورزی و منابع طبیعی
1ـ دکتر علیرضا طلایی ( 20/5/83 تا 30/8/84)
2 ـ دکتر عباسعلی زالی (1/9/84 تا 1/6/87)
3 ـ دکتر محمد حسین امید ( 1/6/87 تا 7/8/90)
4 ـ دکتر منوچهر گرجی ( 8/8/90 تا 1/5/91)
5 ـ دکتر محمد جعفری ( 2/5/91 تامهر ماه 92)
6- دکتر علی سلاجقه (1392 تا1395 )
7-دکتر سید حسین گلدانساز(1395 تا 1398)
8-دکتر سید حسین گلدانساز (1398 تا هم اکنون)