گشایش و انحلال دبستان برزگران کرج (آموزشگاه عملی فلاحت، 1296 خورشیدی)

بدنبال تلاش های میرزا حسن خان علاء هیئت وزیران در جلسه هشتم جمادی الاخری سال 1336 ه.ق (برابر با 1296 خورشیدی) تأسیس مدرسه عملی فلاحت در کرج را با نام « دبستان برزگران» تصویب کرد. بدین ترتیب در سال 1296 خورشیدی دبستان برزگران با نظارت و سرپرستی « هانس شریکر» آلمانی شروع به کار نمود. با پایان مأموریت هانس شریکر در اواخر سال 1296، ریاست مدرسه به ترتیب به علی شیرازی و ابوالقاسم ذو الریاستین واگذار شد. روز دوشنبه 12 عقرب ]آّبان[ 1297 خورشیدی مصادف با محرم 1337 قمری به مناسبت دومین سال گشایش و تکمیل دبستان برزگران، جشن باشکوهی در محل کاخ سلیمانیه و باغ های آن با حضور وزیر فلاحت، تجارت و فواید عامه،کفیل وزارت جنگ،معاون کل و دیگر مسئولان وزارتخانه در کرج برپا شد. در این هنگام یکی از شاگردان با آهنگی که شعف و شادی از آن برمی خواست کلماتی را در خوشامد مدعوین ایراد کرد و پس از پایان سخنان این دانش آموز، وزیر فلاحت، تجارت و فواید عامه رشته سخن را به دست گرفت.وی نخست به شرکت کنندگان در جشن خوشامد گفت و سپس مدیر و معلمان مدرسه را مور تشویق قرار داد و به دنبال آن در مورد اهمیت فلاحت و تولیدات کشاورزی و همچنین نقش این مدرسه در بهبود زندگی روستاییان و اقتصاد کشور سخن گفت. وزیر فلاحت در پایان سخنان خود پرچم ویژه دبستان برزگران را به رسم یاد بود و به عنوان سند افتخار و اعتبار به دبستان اهدا کرد و سپس مدعوین به راهنمایی هانس شریکر مدیر فنی دبستان برزگران، از ساختمان های شبانه روزی، اطاق های خواب، سالن ناهار خوری، نمازخانه، آشپزخانه، کارگاه آهنگری، نجاری و غیره بازدید به عمل آوردند.چیزی که در این بادید توجه حاضران را به طور ویژه به خود جلب کرد، تماشای موزه دبستان بود که در آن نمونه هایی از گیاهان و جانوران مختلف به شیوه زیبایی به نمایش گذاشته شده بودند. در گوشه دیگر این موزه، انواع غلات و ادوات کشاورزی، نمونه های کوچک ساختمان های روستایی و شیوه زندگی در روستاها نشان داده می شدند که در نوع خود بسیار جالب توجه بودند، به ویژه که همه آن ها آن روز در آموزش های علوم فلاحتی دانش آموزان می توانستند بسیار سودمند واقع شوند. در سال 1298 شمار 35 نفر از دبستان نامبرده موفق به دریافت گواهینامه ابتدایی کشاورزی شدند.این افراد در وزارت خانه فلاحت و اداره مالیه مشغول به کار شدند.دوره دوم دبستان برزگران در سال 1299 آغاز شد و شاگردان این دوره به علت انحلال مدرسه موفق به دریافت گواهی نامه نشدند.


انحلال مدرسه برزگران کرج و گشایش مدرسه ابتدائی فلاحت و متوسطه فلاحتی در پارک امین الملک تهران:

در اواخر سال 1300 خورشیدی در زمان ریاست خدایار خان امیر لشگر در مالیه تهران و خالصجات مملکتی، قریه کرج و به دنبال آن دبستان برزگران کرج از وزرات فلاحت و تجارت جدا شده و ضمیمه اداره خالصه شد.به همین جهت و به دلیل برخی نواقص، دبستان برزگران کرج منحل و مقرر شد به جای آن مدرسه ابتدایی فلاحت در تهران و یا یکی از روستا های خالصه نزدیک تهران تأسیس شود.برای این منظور ابتدا قریه چهاردانگه واقع در دو فرسخی تهران تعیین شد ولی چون وسایل کار در قریه مذکور فراهم نگردید، پس از چندی پارک امین الملک واقع در جنوب تهران جهت تأسیس مدرسه انتخاب و دبستان برزگران کرج به تهران منتقل گردید و مقرر شد یک عده شاگرد که معلومات شش ساله ابتدایی داشته باشندجهت اخذ تعلمیات ابتدایی فلاحت در آنجا پذیرفته شوند. برای پذیرش دانش آموزان در این مدرسه، در جراید آن روزها آگهی شد و شمار زیادی از نقاط مختلف کشور از شهرهای دور و نزدیک و حتی قفقازیه برای ورود به این مدرسه ثبت نام کردند. از بین داوطلبان 200 نفر پس از دادن امتحان ورودی و معاینه سلامت و احراز سایر شرایط لازمه انتخاب و در مدرسه پذیرفته شدند. بالاخره در مرداد ماه سال 1301 خورشیدی مدرسه ابتدایی فلاحتی با حضور هیئت دولت وقت افتتاح و شاگردان با جدیت تام مشغول تحصیل گردیدند.در ابتدا مقرر بود مدرسه به صورت شبانه روزی باشد ولی در نهایت 20 نفر از شاگردانیکه از شهرهای دوردست بودند و محل سکونت در تهران نداشتند به صورت شبانه روزی قبول و مابقی شب ها به منزل خود رجوع می کردند و فقط ناهار را در مدرسه صرف می کردند. برنامه دروس مدرسه ابتدایی فلاحت هم نسبت به دبستان برزگران کرج فوق العاده مزیت و رجحان داشت. ریاست مدرسه در ابتدا به عهده سرتیپ موسی خان وزیری بازنشسته وزارت جنگ و مسئولیت تعلیمات بر عهده ی میرزا محمودخان فاتح اصفهانی(دیپلمه فلاحت از دانشگاه گرینیون Grignon فرانسه-فرزند وی مهندس هوشنگ فاتح در اصفهان ساکن است)) بود که بعد ها در پانزدهم فروردین سال 1302 به دلیل کهولت موسی خان، بازنشسته و ریاست مدرسه نیز به آقای فاتح واگذار شد. دوره تحصیل در این مدرسه یکسال بود که شش ماه آن صرف آموزش های نظری و شش ماه دیگر سال برای دروس عملی صرف و عملیات فلاحتی در اراضی متصل به پارک انجام می شد.کمی بعد از شروع به کار این مدرسه بدنبال حضور مستشاران آمریکایی و بازدید از مدرسه تصمیم گرفته شد که با توجه به ظرفیت و امکانات قابل قبول، مدرسه ابتدایی به مدرسه متوسطه فلاحتی تبدیل شود. در نتیجه از بین شاگردان سابق کسانی که معلومات سیکل اول متوسطه یا بیشتر را داشتند جهت ادامه تحصیل انتخاب شدند. (مجله مدرسه عالی فلاحت، سال اول، شماره چهارم، 1310 ش. ، صص 2و 3) دوره متوسطه فلاحتی سه سال بود که دو سال در اراضی باغ فردوس (محوطه فعلی گروه ماشین ها درب جنوب)آن در تهران علمی ] آموزش نظری[ و یک سال در مزرعه نمونه ( فرم مدل Ferme-Modele ) اراضی باغ فردوس (محوطه گروه ماشین های کشاورزی و درب جنوب فعلی) واقع در کرج انجام می شد. لازم به توضیح است که مزرعه نمونه (فرم مدل) تقریبا دو سال پس از تاریخ افتتاح مدرسه در تهران در اول فروردین 1304 در کرج دائر گردید و ریاست آن به آقای اکبرآقاخان صادقی مهندس فلاحت و لیسانیه حقوق واگذار شد تا اینکه در بیستم اسفند همان سال ]1306[ آقای احمدحسین خان عدل مهندس فلاحت و رئیس وقت مؤسسات فلاحتی کرج به ریاست فرم مدل منصوب گردید. (مجله مدرسه عالی فلاحت، سال اول، شماره چهارم، 1310 ش.، ص 3) از مدرسه متوسطه فلاحتی تهران و فرم دوره ی عملی فرم سه دوره شاگرد موفق به أخذ تصدیق ]مدرک[ گردیدند که جمعا 35 نفر بودند.دوره چهارم این مدرسه که در تاریخ اول مهر 1304 شروع به تحصیل کردند، به دلیل همزمانی خاتمه تحصیل آنها با تأسیس «مدرسه عالی فلاحت» و تقاضای دریافت دیپلم عالی از سوی ایشان و عدم موافقت وزارت متبوع ؛مجبور شدند تحصیلات متوسطه خود را خاتمه دهند تا بتوانند تصدیق عالی دریافت نمایند.